Ý nghĩa của việc lùi hạn đối với nhà đầu tư Việt Nam

Theo Nataliya Rymer

Vào ngày 1 tháng 5 năm 2018, Bộ Ngoại giao Hoa Kỳ đã lùi lại ngày ưu tiên cho các nhà đầu tư EB-5 sinh ra tại Việt Nam đến ngày 14 tháng 7 năm 20141[1], đây gọi là lùi hạn. Kể từ ngày 1 tháng 5 năm 2018, chỉ có các nhà đầu tư sinh ra tại Việt Nam có đơn kiến nghị I-526 được USCIS2[2] nhận trước ngày khóa sổ được Bộ Ngoại giao liệt kê trong Thông báo Visa hàng tháng mới có thể nộp đơn xin cư trú có điều kiện từ bên trong hoặc bên ngoài Hoa Kỳ3.[3] Trong khi số ngày ưu tiên trên Thông báo Visa thường không dời ngày theo thời gian thực, Bộ Ngoại giao gần đây đã thông báo rằng Bộ sẽ lùi ngày khóa sổ về ngày 1 tháng 1 năm 2016 vào đầu năm tài chính 2019 vào ngày 1 tháng 10 năm 20181.[4] Mặc dù động thái tương lai được dự đoán trước này là một sự phát triển tích cực, các nhà đầu tư EB-5 sinh ra tại Việt Nam hiện nay sẽ phải chờ đợi trước khi có thể xin và có được nơi cư trú có điều kiện của họ. Điều này làm nảy sinh nhiều vấn đề các nhà đầu tư Việt Nam chưa gặp phải trước đây, những điều quan trọng cần phải xem xét và hiểu rõ.

CÁC CON TÔI CÓ THỂ ĐƯỢC XEM XÉT ĐỦ ĐIỀU KIỆN KHÔNG?

Khi quyết định theo đuổi thẻ xanh của mình thông qua chương trình Nhà đâu tư Nhập cư EB-5, nhiều nhà đầu tư Việt Nam tham gia với mong muốn đạt được thẻ xanh cho con cái họ. Việc lùi hạn đã làm nảy sinh những lo ngại về việc liệu con cái của họ có thể được giải quyết cấp thể xanh cùng với cha mẹ hay không vì nói chung, luật nhập cư chỉ cho phép trẻ em dưới 21 tuổi đủ điều kiện nhận thẻ xanh với tư cách người phụ thuộc của cha mẹ.

Tuy nhiên, vào năm 2002, Quốc hội đã thông qua Đạo luật Bảo vệ Tình trạng Trẻ em (CSPA) nhằm giải cứu các công dân nước ngoài nằm trong diện được tài trợ thẻ xanh tại Hoa Kỳ khỏi thời gian xử lý đơn xin thị thực nhập cư lâu dài. Điều quan trọng là, mục tiêu của CSPA không phải hỗ trợ việc xin thị thực, mặc dù đôi khi nó vô tình giúp đỡ các trường hợp này; thay vào đó, CSPA cung cấp cứu trợ cho trẻ em bằng cách “đóng băng” tuổi của trẻ trong giai đoạn xét xử đơn xin nhập cư tại USCIS. Trong bối cảnh đơn kiến nghị EB-5, CSPA được tính tại thời điểm ngày ưu tiên cho một đơn kiến nghị I-526 đã cho trước đó trở thành hiện tại, theo đó tuổi sinh học của người phụ thuộc bị giảm xuống theo tổng số ngày đơn I-526 chờ xử lý. Con số kết quả từ phép tính này được gọi là “tuổi CSPA” của trẻ. Nếu "tuổi CSPA" dưới 21 tuổi, đứa trẻ đủ điều kiện để được giải quyết như một người phụ thuộc của nhà đầu tư EB-5 và có một năm kể từ ngày đó để tìm cách có được thẻ xanh thông qua điều chỉnh trạng thái (Mẫu đơn I-485) hoặc nộp đơn xin thị thực nhập cư (Mẫu đơn DS-260), hoặc một số bước đủ điều kiện khác. Xin nhắc lại, bản thân việc thực hiện các bước này trước ngày ưu tiên trở thành hiện tại không cung cấp sự bảo vệ theo CSPA.

CON CÁI CỦA NHÀ ĐẦU TƯ CÓ THỂ Ở LẠI TRONG THỜI GIAN LÙI HẠN KHÔNG?

Nhiều con cái của nhà đầu tư hiện đang đi học ở Hoa Kỳ dựa vào thị thực du học sinh F-1. Nhiều nhà đầu tư lo ngại rằng con cái của họ sẽ không thể tiếp tục việc học tập tại Hoa Kỳ sau khi được chấp thuận đơn xin EB-5 do yêu cầu ý định tạm thời về việc phê duyệt thị thực F-1.

Có thể tiếp tục trình ý định tạm thời đó tại thời điểm nộp đơn xin thị thực F-1, đặc biệt là khi đứa trẻ không tự mình nộp đơn thỉnh nguyện EB-5 và là người phụ thuộc của nhà đầu tư. Điều quan trọng là có thể chứng minh mối quan hệ tiếp diễn với Việt Nam mỗi khi đơn xin thị thực F-1 được thực hiện tại lãnh sự quán Hoa Kỳ. Tuy nhiên, nếu việc đi lại quốc tế là không cần thiết, con cái của các nhà đầu tư sẽ có thể tiếp tục theo đuổi việc học tập dựa vào thị thực F-1 của mình tại Hoa Kỳ trong khi vẫn duy trì trạng thái F-1 của họ mà không cần yêu cầu nộp đơn xin dấu thị thực F-1 mới tại một điểm lãnh sự Hoa Kỳ.

Việc nộp đơn xin thị thực F-1 có thể trở nên khó khăn hơn tại lãnh sự quán Hoa Kỳ, nơi đơn xin EB-5 đã được chấp thuận và thị thực nhập cư được đệ trình trước, hoặc sau, việc lùi hạn. Tuy nhiên, ngay cả trong trường hợp đó, sinh viên cũng nên cẩn thận chứng minh mối quan hệ liên tục với Việt Nam và giải thích rằng, vì thị thực nhập cư của họ bị lùi hạn, ý định trước mắt của họ là quay trở lại Hoa Kỳ chỉ để tiếp tục việc học.

Quan trọng hơn, trạng thái thị thực F-1 cung cấp cho sinh viên thời gian làm viêc 12 tháng khi họ đã có được bằng cấp học vấn, thông qua đào tạo thực tế tùy chọn (OPT). Giấy phép làm việc 12 tháng này có thể kéo dài thêm 24 tháng, khi sinh viên được hỏi có bằng STEM và người sở hữu lao động của họ đã được đăng ký vào một chương trình tuân thủ điện tử có tên là E-Verify. Sinh viên có bằng được thiết kế như STEM.Cơ quan Thực thi Hải quan và Nhập cư nên kiểm tra với nhà tuyển dụng OPT của họ để xác định xem họ có đủ điều kiện cho gia hạn STEM 24 tháng hay không.

THỊ THỰC LÀM VIỆC CHO NHÀ ĐẦU TƯ VÀ TRẺ EM PHỤ THUỘC

Một số nhà đầu tư, thay vì chờ đến lượt mình có thể xin thị thực nhập cư tại điểm lãnh sự Hoa Kỳ tại Thành phố Hồ Chí Minh, có thể muốn khám phá các tùy chọn để có thể nhập cảnh vào Hoa Kỳ theo thị thực cho phép họ làm việc tại Hoa Kỳ. Tuy nhiên những người khác sẽ muốn khám phá một tùy chọn tương tự cho con cái của họ, những người có thể kết thúc việc học tập tại Hoa Kỳ

Thị thực H-1B có sẵn cho các vị trí ở mức tối thiểu yêu cầu bằng Cử nhân hoặc tương đương trong một lĩnh vực cụ thể. Hầu hết các đơn xin H-1B của các chủ sử hữu lao động tư nhân phải tuân theo giới hạn 85.000 thị thực cho mỗi năm tài chính và phải được nộp trong tuần làm việc đầu tiên của tháng Tư mỗi năm, đối với một ngày bắt đầu vào ngày 1 tháng 10. Dịch vụ Nhập cư Hoa Kỳ (USCIS) tiến hành quay xổ số để chọn ngẫu nhiên số lượng đơn kiến nghị được phân bổ do bị giới hạn. Tuy nhiên, một số nhà tuyển dụng phi lợi nhuận, chẳng hạn như các trường cao đẳng và đại học và các tổ chức liên kết, các tổ chức nghiên cứu phi lợi nhuận và các tổ chức tương tự, không phải chịu giới hạn năm tài chính.

Các nhà đầu tư làm việc ở các vị trí quản lý hoặc điều hành (hoặc kiến thức chuyên ngành) cho các công ty quốc tế có văn phòng tại Hoa Kỳ, hoặc người sở hữu các doanh nghiệp mà họ muốn mở rộng sang Hoa Kỳ có thể sử dụng thị thực người thụ hưởng nội bộ công ty L-1A, yêu cầu mối quan hệ công ty giữa công ty tại Hoa Kỳ và công ty quốc tế khi bên thụ hưởng phải trình việc làm ít nhất 12 tháng trong 3 năm trước đó trước khi nộp đơn xin thị thực tạm thời L-1.

Trường hợp các nhà đầu tư và con cái của họ đã nhận được quốc tịch ở một nước thứ ba, ngoài Việt Nam, họ có thể đủ điều kiện cho một số thị thực làm việc khác.

TUÂN THỦ LUẬT NHẬP CƯ HOA KỲ

Mặc dù quy trình thẻ xanh của nhà đầu tư đã bị chậm lại do bị lùi hạn, điều quan trọng là phải đảm bảo tuân thủ luật nhập cư của Hoa Kỳ trong khi chờ cuộc phỏng vấn thẻ xanh. Việc vi phạm luật nhập cư có thể khiến cho người nộp đơn không đủ điều kiện nhận thẻ xanh (không thể chấp nhận được), do đó làm mất nhiều năm chờ đợi, cũng như một khoản đầu tư khá lớn. Ngoài ra, những người ở Hoa Kỳ theo trạng thái thị thực F-1 hoặc J-1 hiện phải tuân theo chính sách USCIS mới, trong đó họ sẽ phải chịu các rào cản có thể xảy ra nếu họ không tuân thủ các yêu cầu về thị thực1.[5] Điều này vốn không phải là vấn đề cho đến khi chính sách được thay đổi gần đây. Ngoài ra, các tiếp nhận trạng thái khách du lịch cho các mục đích không thể chấp nhận như vào học tại trường công lập có thể dẫn đến sự sắp xếp thủ tục tố tụng loại bỏ và kết quả là không được chấp nhận (không đủ điều kiện cho thị thực người nhập cư hoặc thị thực làm việc tạm thời). Bất kỳ vụ bắt giữ hoặc kết án nào ở bất kỳ nơi nào trên thế giới cần được đánh giá rất cẩn thận để xem xét liệu chúng có gây ra các vấn đề cho việc tiếp tục đủ điều kiện thẻ xanh hay không. Nhìn chung, việc tuân thủ luật nhập cư Hoa Kỳ là rất quan trọng trong khi chờ đợi để có được nơi cư trú có điều kiện và có quy trình thẻ xanh trơn tru sau khi ngày ưu tiên cho đơn thỉnh nguyện EB-5 không còn bị lùi hạn.

Nguồn:

[1] Thông báo Visa tháng 6 năm 2018 cho biết sự chuyển ngày giới hạn đến tháng 8 năm 2014.

[2] Điều này thường được nhắc đến là “ngày ưu tiên”.

[3] Bộ Ngoại giao Hoa Kỳ hiện đang chấp nhận đơn xin thị thực nhập cư cho các nhà đầu tư EB-5 và các thành viên gia đình phụ thuộc có ngày ưu tiên tùy theo sự lùi hạn.   Tuy nhiên, các đơn này không được phân xử mà thay vào đó được giữ tại Trung tâm Visa Quốc gia (“NVC”) cho đến khi ngày ưu tiên trong Bảng B  Bảng B của Thông báo Visa của Bộ Ngoại giao cho biết các đơn xin có thể được chuyển đến Cơ quan Lãnh sự để phân xử. 

[4] Truy cập, https://iiusa.org/blog/eb-5-future-final-action-date-predictions-special-insights-from-department-of-state/

[5] Truy cập, https://www.google.com/url?sa=t&rct=j&q=&esrc=s&source=web&cd=2&ved=0ahUKEwigqYmlqd3bAhUOTawKHbryB74QFggwMAE&url=https%3A%2F%2Fwww.uscis.gov%2Fsites%2Fdefault%2Ffiles%2FUSCIS%2FOutreach%2FDraft%2520Memorandum%2520for%2520Comment%2FAccrualofUnlawfulPresenceFJMNonimmigrantsMEMO_v2.pdf&usg=AOvVaw128QbUlWXGP8vIbAIySMv8